Oxygen ndi chimodzi mwa zinthu zomwe zimachirikiza moyo
Mitochondria ndi malo ofunikira kwambiri pakupanga okosijeni kwachilengedwe m'thupi. Ngati minofuyo ili ndi hypoxic, njira ya okosijeni ya phosphorylation ya mitochondria siyingayende bwino. Chotsatira chake, kutembenuka kwa ADP kukhala ATP kumasokonekera ndipo mphamvu zosakwanira zimaperekedwa kuti zipititse patsogolo ntchito zosiyanasiyana za thupi.
Mpweya wa oxygen wa minofu
Oxygen m'magazi CaO2=1.39*Hb*SaO2+0.003*PaO2(mmHg)
Mphamvu yoyendera okosijeniDO2=CO*CaO2
Malire a nthawi kuti anthu wamba alole kumangidwa kwa kupuma
Popuma mpweya: 3.5min
Pamene kupuma 40% mpweya: 5.0min
Mukapuma mpweya 100%: 11min
Kusinthana kwa gasi wamapapo
Kupanikizika pang'ono kwa okosijeni mumpweya (PiO2): 21.2kpa (159mmHg)
Kupanikizika pang'ono kwa okosijeni m'maselo am'mapapo (PaO2): 13.0kpa (97.5mmHg)
Kuthamanga kwa venous pang'ono kwa okosijeni (PvO2): 5.3kpa(39.75mmHg)
Kuthamanga kwa mpweya wa okosijeni (PaO2): 12.7kpa (95.25mmHg)
Zomwe zimayambitsa hypoxemia kapena kusowa kwa okosijeni
- Alveolar hypoventilation (A)
- Mpweya wabwino/perfusion(VA/Qc)Disproportionality(a)
- Kuchepetsa kubalalitsidwa (Aa)
- Kuchuluka kwa magazi kuchokera kumanja kupita kumanzere shunt (Qs/Qt Kuwonjezeka)
- Atmospheric hypoxia (I)
- Congestive hypoxia
- Anemic hypoxia
- Hypoxia yowopsa ya minofu
Malire a thupi
Anthu ambiri amakhulupirira kuti PaO2 ndi 4.8KPa(36mmHg) ndi malire a thupi la munthu kuti apulumuke.
Zowopsa za hypoxia
- Ubongo: Kuwonongeka kosasinthika kumachitika ngati mpweya wayimitsidwa kwa mphindi 4-5.
- Mtima: Mtima umadya mpweya wambiri kuposa ubongo ndipo ndi umene umamva bwino kwambiri
- Chapakati minyewa: Simamva bwino, yosaloledwa bwino
- Kupuma: edema ya m'mapapo, bronchospasm, cor pulmonale
- Chiwindi, impso, ndi zina: acid m'malo, hyperkalemia, kuchuluka kwa magazi
Zizindikiro ndi zizindikiro za pachimake hypoxia
- Kupumira: Kuvuta kupuma, edema ya m'mapapo
- Kuchokera pamtima: kugunda kwa mtima, arrhythmia, angina, vasodilation, mantha
- Chapakati minyewa dongosolo: Euphoria, mutu, kutopa, kusaganiza bwino, khalidwe losalongosoka, ulesi, kusakhazikika, kukha mwazi kwa retina, kukomoka, chikomokere.
- Mitsempha ya minofu: kufooka, kunjenjemera, hyperreflexia, ataxia
- Metabolism: madzi ndi sodium posungira, acidosis
Mlingo wa hypoxemia
Ofatsa:Palibe cyanosis PaO2>6.67KPa(50mmHg); SaO2<90%
Zochepa: Cyanotic PaO2 4-6.67KPa(30-50mmHg); SaO2 60-80%
Chachikulu: Chizindikiro cha cyanosis PaO2<4KPa(30mmHg); SaO2<60%
PvO2 Wosakanikirana wa venous oxygen pang'ono kuthamanga
PvO2 ikhoza kuyimira pafupifupi PO2 ya minofu iliyonse ndikukhala chizindikiro cha hypoxia ya minofu.
Mtengo wabwinobwino wa PVO2: 39±3.4mmHg.
<35mmHg minofu hypoxia.
Kuti muyeze PVO2, magazi amayenera kutengedwa kuchokera mumtsempha wa m'mapapo kapena paatrium yakumanja.
Zizindikiro za chithandizo cha okosijeni
Termo Isihara propose PaO2=8Kp(60mmHg)
PaO2<8Kp, Pakati pa 6.67-7.32Kp(50-55mmHg) Zizindikiro za chithandizo cha okosijeni kwa nthawi yayitali.
PaO2=7.3Kpa(55mmHg) Chithandizo cha okosijeni ndichofunikira
Malangizo Othandizira Oxygen
Zizindikiro zovomerezeka:
- Acute hypoxemia(PaO2<60mmHg;SaO<90%)
- Kugunda kwa mtima ndi kupuma kumasiya
- Hypotension (kuthamanga kwa magazi kwa Systolic <90mmHg)
- Kuchepa kwa mtima wamtima ndi metabolic acidosis (HCO3<18mmol/L)
- Kuvutika kupuma (R> 24 / min)
- CO Poisoning
Kulephera kupuma komanso chithandizo cha oxygen
Kulephera kupuma movutikira: kupuma movutikira kwa okosijeni
ARDS: Gwiritsani ntchito peep, samalani ndi poizoni wa okosijeni
Poizoni wa CO: okosijeni wa hyperbaric
Kulephera kupuma kwanthawi yayitali: kuwongolera ma oxygen therapy
Mfundo zazikuluzikulu zitatu zoyendetsedwa ndi oxygen therapy:
- Kumayambiriro kwa kupuma kwa okosijeni (sabata yoyamba), kutsekemera kwa oxygen <35%
- Kumayambiriro kwa chithandizo cha okosijeni, kupuma mosalekeza kwa maola 24
- Kutalika kwa chithandizo:>masabata 3-4→Kukoka mpweya wa okosijeni pang'onopang'ono (12-18h/d) * theka la chaka
→ Chithandizo cha okosijeni kunyumba
Sinthani machitidwe a PaO2 ndi PaCO2 panthawi ya chithandizo cha okosijeni
Kuwonjezeka kwa PaCO2 m'masiku oyambirira a 1 mpaka 3 a chithandizo cha okosijeni ndi mgwirizano wofooka wabwino wa PaO2 kusintha mtengo * 0.3-0.7.
PaCO2 pansi pa CO2 anesthesia ili pafupi ndi 9.3KPa (70mmHg).
Wonjezerani PaO2 kufika ku 7.33KPa (55mmHg) mkati mwa maola 2-3 mutapuma mpweya.
Pakati pa nthawi (masiku 7-21); PaCO2 imatsika mwachangu, ndipo PaO2↑ ikuwonetsa kulumikizana kwakukulu koyipa.
M'kupita kwanthawi (masiku 22-28), PaO2↑ sizofunikira, ndipo PaCO2 imacheperanso.
Kuunika kwa Zotsatira za Oxygen Therapy
PaO2-PaCO2:5.3-8KPa(40-60mmHg)
Zotsatira zake ndizodabwitsa: Kusiyana> 2.67KPa(20mmHg)
Zokwanira zochizira: Kusiyana ndi 2-2.26KPa (15-20mmHg)
Kusakwanira bwino:Kusiyana<2KPa(16mmHg)
Kuwunika ndi kasamalidwe ka oxygen therapy
- Yang'anani mpweya wa magazi, chidziwitso, mphamvu, cyanosis, kupuma, kugunda kwa mtima, kuthamanga kwa magazi ndi chifuwa.
- Mpweya wa okosijeni uyenera kutenthedwa ndi kutentha.
- Yang'anani ma catheter ndi kutsekeka kwa mphuno musanapume mpweya.
- Pambuyo pokoka mpweya wa okosijeni kawiri, zida zokokera mpweya ziyenera kutsukidwa ndi kupha tizilombo toyambitsa matenda.
- Yang'anani mita yoyendera mpweya pafupipafupi, thirirani botolo la chinyezi ndikusintha madzi tsiku lililonse. Mlingo wamadzimadzi ndi pafupifupi 10cm.
- Ndi bwino kukhala ndi botolo la humidification ndikusunga kutentha kwa madzi pa madigiri 70-80.
Ubwino ndi Kuipa kwake
Mphuno ya cannula ndi kupindika kwa mphuno
- Ubwino: zosavuta, zosavuta; sichimakhudza odwala, kutsokomola, kudya.
- Kuipa kwake: Kukhazikika kwake sikukhazikika, kumakhudzidwa mosavuta ndi kupuma; kuyabwa kwa mucous membrane.
Chigoba
- Ubwino: Kuyika kwake kumakhala kokhazikika ndipo kulibe kukondoweza pang'ono.
- Zoipa: Zimakhudza expectoration ndi kudya pamlingo wina.
Zizindikiro za kutaya oxygen
- Kumva chidziwitso komanso kumva bwino
- Cyanosis imatha
- PaO2> 8KPa (60mmHg), PaO2 sichepa masiku a 3 pambuyo pochotsa mpweya
- Paco2<6.67kPa (50mmHg)
- Kupuma kumakhala kosavuta
- HR imachepetsa, arrhythmia imakula, ndipo BP imakhala yachibadwa. Musanatulutse mpweya, kupuma kwa okosijeni kuyenera kusiyidwa (maola 12-18 / tsiku) kwa masiku 7-8 kuti muwone kusintha kwa mpweya wamagazi.
Zizindikiro za chithandizo cha oxygen kwa nthawi yayitali
- PaO2< 7.32KPa (55mmHg)/PvO2< 4.66KPa (55mmHg), vutoli ndi lokhazikika, ndipo mpweya wa magazi, kulemera kwake, ndi FEV1 sizinasinthe kwambiri mkati mwa masabata atatu.
- Matenda a bronchitis ndi emphysema ndi FEV2 zosakwana 1.2 malita
- Nocturnal hypoxemia kapena matenda obanika kutulo
- Anthu omwe ali ndi hypoxemia yochititsa masewero olimbitsa thupi kapena COPD mu chikhululukiro omwe akufuna kuyenda mtunda waufupi
Chithandizo cha okosijeni kwa nthawi yayitali chimaphatikizapo kupuma kwa oxygen mosalekeza kwa miyezi isanu ndi umodzi mpaka zaka zitatu
Zotsatira zoyipa ndi kupewa kwa okosijeni
- Poyizoni wa okosijeni: Kuchuluka kotetezeka kwambiri pakukoka mpweya ndi 40%. Poyizoni wa okosijeni ukhoza kuchitika pambuyo pa kupitirira 50% kwa maola 48. Kupewa: Pewani mpweya wochuluka wa oxygen kwa nthawi yaitali.
- Atelectasis: Kupewa: Kuwongolera kuchuluka kwa okosijeni, kulimbikitsa kutembenuka pafupipafupi, kusintha mawonekedwe a thupi, ndikulimbikitsa kutuluka kwa sputum.
- Kupuma kowuma: Kupewa: Limbikitsani kunyowa kwa gasi wokokera ndikupuma mpweya wa aerosol pafupipafupi.
- Posterior lens fibrous tissue hyperplasia: imawonedwa mwa makanda obadwa kumene, makamaka makanda obadwa msanga. Kupewa: Sungani mpweya wa okosijeni pansi pa 40% ndikuwongolera PaO2 pa 13.3-16.3KPa.
- Kupsinjika kwa kupuma: kumawonedwa mwa odwala omwe ali ndi hypoxemia ndi kusungidwa kwa CO2 atakoka mpweya wambiri. Katetezedwe: Kusalekeza kwa oxygen pa otaya otsika.
Kuledzera kwa oxygen
Lingaliro: Kawopsedwe ka ma cell a minofu chifukwa chokoka mpweya pa 0.5 mpweya wa mumlengalenga umatchedwa poizoni wa oxygen.
Kupezeka kwa kawopsedwe ka okosijeni kumadalira kupanikizika pang'ono kwa okosijeni osati kuchuluka kwa okosijeni
Mtundu wa Kuledzera kwa Oxygen
Mpweya wa okosijeni wa m'mapapo
Chifukwa: Pumani mpweya wa okosijeni pafupi ndi mpweya umodzi wa kupanikizika kwa maola 8
Zizindikiro zachipatala: kupweteka kwa retrosternal, chifuwa, dyspnea, kuchepa kwa mphamvu, ndi kuchepa kwa PaO2. Mapapo amawonetsa zotupa zotupa, ndi kulowa kwa cell yotupa, kusokonekera, edema ndi atelectasis.
Kupewa ndi kuchiza: kuwongolera ndende ndi nthawi ya mpweya wabwino
Cerebral oxygen poisoning
Chifukwa: Kukoka mpweya wa oxygen pamwamba pa 2-3 atmospheres
Mawonetseredwe azachipatala: kuwonongeka kwa maso ndi makutu, nseru, kukomoka, kukomoka ndi zizindikiro zina zamanjenje. Pazovuta kwambiri, chikomokere ndi imfa zimatha kuchitika.
Nthawi yotumiza: Dec-12-2024